Khi bước đến tuổi bắt đầu dậy thì đây sẽ là quá trình thay đổi về tâm sinh lý và cơ thể có nhiều thay đổi để trở trở nên trưởng thành. Vậy dậy thì là gì? Những dấu hiệu nhận biết đến tuổi dậy thì của Nam giới và Nữ giới là gì? chúng ta cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé.
Tuổi dậy thì là gì?
Dậy thì hay tuổi dậy thì là giai đoạn phát triển tổng thể về tâm sinh lý của con người. Dậy thì có thể nhận biết rõ rệt nhất ở cơ thể bé trai và bé gái có những thay đổi cả về thể chất và tinh thần. Hiểu một cách đơn giản nhất thì dậy thì chính là sự phát triển các đặc tính sinh dục thứ phát. Bước vào độ tuổi dậy thì, cơ quan sinh dục nam và nữ sẽ bắt đầu có sự hoàn thiện về mọi mặt. Bên cạnh đó, cơ thể lúc này cũng sẽ có sự tăng vọt về chiều cao, cân nặng.
Các giai đoạn của tuổi dậy thì
| CON TRAI | CON GÁI | |
| Giai đoạn 1 | 9 – 12 tuổi. Đây là giai đoạn của tiền dậy thì, không phát triển về giới tính nhìn thấy | 8 – 11 tuổi. Đây là giai đoạn của tiền dậy thì, không phát triển về giới tính nhìn thấy |
| Giai đoạn 2 | 9 – 15 tuổi. Tinh hoàn bắt đầu lớn lên, bắt đầu xuất hiện mùi cơ thể | 8 – 14 tuổi. Ngực bắt đầu nhú, phát triển chiều cao, lông mu xuất hiện, ngực bắt đầu to lên đồng thời xuất hiện mùi cơ thể |
| Giai đoạn 3 | 11 – 16 tuổi. Dương vật lớn lên, xuất hiện lông mu, xuất tinh | 9 – 15 tuổi. Ngực lớn lên, lông mu mọc lên nhiều hơn và xoăn lại. Âm đạo tiết dịch nhờn |
| Giai đoạn 4 | 11 – 17 tuổi. Tinh hoàn và dương vật tiếp tục lớn lên. Ngực phát triển to hơn | 10 – 16 tuổi. Xuất hiện kinh nguyệt, núm vú bắt đầu phân biệt rõ với quầng thâm xung quanh |
| Giai đoạn 5 | 14 – 18 tuổi. Trở thành người lớn trưởng thành, lông mu rậm hơn hướng về phía phần trong đùi. Phát triển chiều cao rõ rệt | 12 – 19 tuổi. Trở thành người lớn trưởng thành, lông mu rậm hơn hướng về phía phần trong đùi. Phát triển chiều cao rõ rệt |
Dậy thì ở Nam giới
Tuổi dậy thì được coi là giai đoạn phát triển sinh lý cơ thể bình thường, chuyển tiếp từ trẻ em thành người lớn. Dậy thì nam giới sẽ bị ảnh hưởng bởi nội tiết tố nam Testosterone. Đối với bé trai, tuyến yên sẽ gửi tín hiệu đến tinh hoàn để nó tiết ra nội tiết tố. Lúc này, bé trai sẽ bắt đầu xuất hiện những biểu hiện rõ rệt nhất như mọc lông mu, thay đổi giọng nói,…
Các đặc điểm dậy thì trên cơ thể của Nam giới
- Cơ quan sinh dục phát triển: ở nam giới khi đến tuổi dậy thì chúng ta có thể nhận thấy rằng bìu phát triển to hơn và sậm màu hơn, tình hoàn cũng to dần theo. Dương vật phát triển nhanh, xuất hiện lông mu, lông nách và mùi cơ thể.
- Thay đổi giọng nói: Các bạn trai khi đến tuổi dậy thì đều trải qua quá trình vỡ giọng. Đây là do thanh quản mở rộng đồng thời dây thanh đới dày và to lên. Sau một thời gian giọng nam giới sẽ trở nên trầm và ấm hơn.
- Thay đổi vóc dáng cơ thể: Các bạn trai ở sẽ có sự tăng trưởng rõ rệt nhanh chóng về vóc dáng như vạm vỡ, cao hơn. Cơ bắp phát triển săn chắc, bờ vai mở rộng. Trung bình trong giai đoạn dậy thì cứ 1 năm các bạn nam sẽ tăng khoảng 10 cm và kết thúc khi hoàn tất quá trình dậy thì (Trưởng thành). Trong khoảng 1 – 2 năm, các chàng trai sẽ nhận thấy sự phát triển của ngực to hơn. Bầu ngực căng và cứng hơn.
- Ngoài những đặc điểm thấy rõ nét nhất trên cơ thể của các bé trai thì gia đình của bé cũng có thể dễ dàng nhận thấy sự thay đổi về mặt tâm sinh lý như: Tăng sự tò mò về cơ thể, đặc biệt là bộ phận sinh dục, tâm trạng lo lắng, hoang mang về những bất thường lúc dậy thì, thích riêng tư, ở một mình hoặc không gian riêng, tách dần với gia đình, it nói hơn, không cởi mở, hòa đồng như ngày trước, biết nảy sinh tình cảm với những đối tượng khác giới
- Mụn trứng cá: Mụn trứng cá trong thời kỳ dậy thì do nội tiết tố tăng cao. Các bạn nam thường hay bị mụn trên mặt.nhất là mụn trứng cá trong giai đoạn sau 1-3 năm dậy thì.
- Vỡ giọng: Nếu như trước đây, bạn thường bị mọi người nhận xét là giọng nhẹ như giọng con gái thì giờ đây giọng nói của bạn đã thay đổi khá nhiều. Giọng bạn trầm, ồm hơn và đôi khi còn khàn nữa. Sự thay đổi giọng nói do gia tăng testosterone trong cơ thể nam giới.
- Mùi cơ thể: Các bạn nam có thể thấy rõ sự thay đổi về mùi trên cơ thể như mùi mồ hôi ở nách, cổ. Do nội tiết tố gây ra ảnh hưởng tuyến mồ hôi khiến cơ thể nặng mùi hơn, hoặc mùi cơ thể bị biến đổi. Do đó, hãy giữ sạch sẽ cho cơ thể bằng cách tắm rửa thường xuyên và kết hợp thêm các sản phẩm giúp cơ thể thêm mùi thơm như sáp thơm, nước hoa,…
- Xuất tinh: Khi cương dương thì dương vật sẽ trở nên cứng và dài hơn. Tình trạng này diễn ra khi nam giới có những suy nghĩ về chuyện yêu đương về tình dục hoặc dương vật của họ bị kích thích. Ở giai đoạn này các bạn nam cũng thường quay tay, đây là tình trạng xảy ra hoàn toàn bình thường, không có vấn đề gì cả.
Tâm lý dậy thì ở Nam giới
Nam giới đến tuổi dậy thì sẽ thay đổi rất nhiều về mặt tâm lý. Các bạn có thể thấy rõ ở 1 số thay đổi dưới đây:
- Trở nên nghịch ngợm, khó bảo, ương bướng hơn. Thường có xu hướng thể hiện cái tôi và ý kiến cá nhân mạnh mẽ. Giai đoạn này các bậc làm cha mẹ nên từ tốn và phải lý giải đúng sai, không nên gay gắt khi tranh luận, sử dụng đòn roi khi con mình làm sai một cái gì đó.
- Bắt đầu có cảm giác nhớ nhung, yêu thương bạn khác giới. Đây còn gọi là tình yêu học trò ^^. Biết ăn diện, làm đẹp chải chuốt bản thân hơn.
- Có xu hướng sống hướng ngoại, thích tự do, không thích bị quản lý và muốn bố mẹ tôn trọng quyền cá nhân riêng tư của mình.
- Thích tâm sự chuyện đời tư, cảm xúc của mình với bạn bè hơn là ngồi nói chuyện với bố mẹ.
Dậy thì ở Nữ giới
Do nồng độ Estradiol phát triển đạt mức độ cao nên con gái tuổi dậy thì sẽ đến sớm hơn con trai. Vậy tuổi dậy thì ở nữ có đặc điểm gì? Sau đây là một số đặc điểm nhận biết con gái tuổi dậy thì.
Các đặc điểm dậy thì trên cơ thể của Nữ giới
- Ngực phát triển: Lúc này bạn sẽ thấy ở ngực xuất hiện cục u tròn bên trong gây sưng đau và hơi nhức. Sau đó, bầu ngực bắt đầu phát triển, ngực nhô lên cao dần và đầu núm vú khi này to có màu sắc thẫm hơn.
- “Cô bé” thay đổi: Nữ giới tuổi dậy thì sẽ có sự thay đổi về cả hình dạng và tính chất của “cô bé”. Âm hộ khi này hơi chếch xuống phía dưới, môi bé phát triển lớn dần lên và hơi thẫm lại. Ở giai đoạn này, âm hộ bắt đầu xuất hiện chất dịch màu trắng, âm đạo ẩm ướt và nhạy cảm hơn so với bình thường.
- Xuất hiện lông ở xung quanh vùng kín: Biểu hiện dậy thì sớm ở bé gái dễ dàng nhận biết nhất còn là sự xuất hiện của lông mu mọc lên xung quanh vùng kín. Lông mu lúc ban đầu mọc ít sau đó cùng với quá trình dậy thì, chúng bắt đầu mọc nhiều, dài, đen, xoăn và cứng hơn.
- Xuất hiện lông nách: Ngoài lông vùng kín ra thì dấu hiệu dậy thì ở bé gái còn là sự xuất hiện của lông nách. Lông nách mọc lên cứng và đen, tuy không dài như nam giới nhưng chúng vẫn sẽ gây ngứa cho vùng nách.
- Kinh nguyệt: Hiện tượng kinh nguyệt hàng tháng là dấu hiệu dậy thì ở bé gái cụ thể và rõ ràng nhất. Đây chính là yếu tố nhận biết cách dậy thì thành công hoàn thiện, là kết quả của quá trình biến đổi sinh lý cực lớn. Tuy nhiên ở tuổi dậy thì, kinh nguyệt nữ giới thường sẽ không ổn định. Bởi vì chức năng và hoạt động của buồng trứng lúc này đang trong giai đoạn hoàn thiện. Hơn nữa, nội tiết tố cơ thể khi này cũng chưa ổn định. Vì vậy, nữ giới sẽ xuất hiện hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì.
- Chiều cao phát triển nhanh chóng: Chiều cao tăng vọt lên phát triển nhanh chóng cũng chính là một trong những dấu hiệu dậy thì sớm ở bé gái. Khi này, chiều cao bé gái có thể tăng vọt lên từ 7 – 8cm và tạm dừng phát triển sau khoảng 2 năm có kinh.
- Xuất hiện mụn trứng cá: Bé gái đến giai đoạn dậy thì sẽ xuất hiện mụn trứng cá trên mặt, da mặt cũng tiết ra nhiều bã nhờn hơn so với bình thường.
- Thay đổi giọng nói: Giọng nói của bé gái dậy thì sẽ trở nên trong trẻo, nhẹ nhàng, cao và trưởng thành hơn.
- Vóc dáng cơ thể thay đổi: Nữ giới tuổi dậy thì có vóc dáng trở nên mềm mại và quyến rũ hơn. Khi này, phần xương chậu sẽ phát triển, phần hông nhỏ lại, mông nở to ra,…
Tâm lý dậy thì ở Nữ giới
- Bé gái bắt đầu biết làm điệu, làm đỏm, chú ý đến cách ăn mặc của bản thân nhiều hơn.
- Trẻ bắt đầu có tình cảm nhớ mong, yêu thương, thích được yêu đương với bạn khác giới.
- Tâm lý trở nên mơ mộng, thích trò chuyện và giao lưu với bạn bè nhiều hơn với người thân.
- Nữ giới sau dậy thì thích tự quyết, thích thể hiện cái tôi của mình.
Bài viết trên đây của Phụ Nữ Plus hy vọng đã cung cấp cho các bạn giải đáp được thắc mắc dậy thì là gì. Những dấu hiệu nhận biết đến tuổi dậy thì của Nam giới và Nữ giới. Đồng thời cung cấp thêm nhiều kiến thức bổ ích xoay quanh vấn đề tuổi dậy thì là như thế nào.
